در این مقاله به بررسی انواع وال پست، ظوابط قرارگیری، مسئولیت اجرا، انواع روش های اتصال، نکات محاسباتی و اجرایی وال پست، مزایا و معایب، اشتباهات رایج در اجرا و کنترل مقاومت دیوارهای بنایی و طراحی وال پست پرداخته خواهد شد.
وال پست چیست؟
وال پست ها عبارتند ازعناصری که به منظور انتقال بارهای عمودی و افقی به ساختمان از دیوارها یا ستون های آن استفاده میشوند که میانقاب های سازه ای و غیر سازه ای و تیغه هارا به اسکلت ساختمان، برای مقاومت در برابر نیروهای جانبی باد و زلزله متصل میکند.
وال پست در زمان وقوع هرگونه حادثه ای که میتواند باعث واردشدن نیرو به ساختمان شود میتواند از ریزش و یا تخریب ساختمان جلوگیری نماید.زیرا وال پست ها باعث اتصال دیوار غیرسازه ای به سازه اصلی میشود و این اتصال انعطاف پذیر میباشد و یک حرکت بسیار کوچک و مستقل برای دیوار وجود دارد که در این صورت با وجود نیروهای شدید باعث ریزش ساختمان نخواهد شد.
انواع وال پست و روش های اتصال
انواع مختلفی از وال پست ها وجود دارندکه به شکل های مختلفی ارائه میشوند، از جمله وال پست های U شکل وHشکل همچنین اندازه های متفاوتی نیز دارند.
وال پست کناری به شکل U ویک ناودانی است. دیوار را در جهت داخلی و خارجی آن حفظ میکند. عرض این وال پست بیشتراز ضخامت دیوار غیرسازه ای و طول آن معمولا 3متر است و دیوار باید در هر دوطرف بین لبه های وال پست قرار بگیرد. از این وال پست در دیوارهایی استفاده میشود که دارای شرایط مشخصی باشد.
وال پست میانی به شکل H و در ساختمان هایی که دیوارهای آن ارتفاع زیادی داشته باشند استفاده میگردد. عرض وال پست میانی با توجه به ضخامت دیوار تعیین میشود زیرا دیوار باید از هر دوطرف بین دو لبه وال پست قرار داده شود اما به گونه ای که جلوی آزادی حرکت اندک دیوار در جهت داخل صفحه را نگیرد،اما دیوار را کاملا در جهت خارج صفحه و لرزش کنترل کند. و به دلیل این عملکرد، اتصال بالا و پایین وال پست میانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. نصب و متصل کردن وال پست میانی در انتهای بالایی آن به صورت کشویی میباشد.
اتصال کشویی اجازه حرکت وال پست میانی در درون خود را در جهت داخلی صفحه میدهد، اما هیچگونه حرکت خارج از صفحه برای وال پست میانی امکان نخواهد داشت. اتصال کشویی معمولا از دو نبشی یا از یک وال پست منقطع ساخته میشود.
وال پست منقطع شبیه وال پست کناری است اما طول آن کوتاه تر است. طولی بین 10تا15 سانتی متر دارد و طول لبه های آن 7سانتی مترمیباشد. این نوع وال پست در لبه های دیوارهای غیرسازه ای مورد استفاده قرار میگیرند
برای اتصال وال پست ها به دیوارها یا ستون ها در ساختمان با اسکلت فلزی با بتنی یک تفاوت وجود دارد. که در اسکلت فلزی باید وال پست را با جوشکاری به تیر و ستون وصل نمایید و در اسکلت بتنی با پیچ و مهره و... نصب میکنند.
نکات محاسباتی واجرایی وال پست
در محاسبات و اجرای وال پست ها باید به فاصله بین آنها، نوع متریال استفاده شده، توانایی تحمل بارهای عمودی و افقی و دیگر عوامل مرتبط توجه کافی شود. همچنین در اجرای وال پست ها باید دقت به مواردی همچون ابعاد وال پست و شیوه اتصال آنها بشود، زیرا باید ابعادی انتخاب شوند که بتواندفشار بار را تحمل نماید و همچنین اتصال باید طوری باشد که بتواندنیروی وارده را به سایر بخش های اجزا هم منتقل کند. اجرای وال پست با دو روش افقی و عمودی انجام میشود. در هنگلمی که دهانه بزرگی وجود داشته باشد باید از والپست عمودی یا قائم استفاده شود و دهانه تیر طبقه پایین را باید به تیر طبقه بالا جوش داد اما در هنگامی که میخاهید به ساختمان استحکام ببخشید باید از روش افقی استفاده نمایید و از وال پست بین اسکلت ساختمان با دیواره ها استفاده نمایید. محاسبات برای وال پست به دو مورد لرزه ای و سازه ای تقسیم میشود. وال پست ها عضوهای بسیار مهم و تاثیرگذار در ساختمان ها هستند وباید بتوانند وزن بار ساختمان را تحمل کنند.
ضوابط قرارگیری وال پست
در قرارگیری وال پست ها باید درنظر داشت که این عناصر باید به گونه ای قرارگیرند که بارهای عمودی و افقی به صورت مناسبی به سازه انتقال یابند و پایداری و استحکام سازه را تضمین کنند. همچنین باید از متریال های استاندارد برای ساخت وال پست ها استفاده شود و اجرا و نصب آنها باید توسط افراد ماهر صورت گیرد. طبق آیین نامه 2800 وال پست، بند4-5-4 ، دیوارهای داخلی یا تیغه ها با ارتفاع بیش از 1.8متر، باید به نحوه مناسبی مانند استفاده از وادارها و... از نظر جانبی به سازه مهار شوند. و طبق بند 3-5-7 حداکثرطول مجاز هر دیوار غیرسازه ای بین دو کلاف نباید از 6متر یا 40برابر ضخامت آن بیشتر باشد و ارتفاع آن از تراز کف3.5 متر است. لبه های قائم تمام دیوارهای غیرسازه ای باید مهار شوند.
مسئولیت اجرا
مسئولیت اجرای وال پست برعهده مهندسین معمار، مهندسین عمران و کارفرمایان است. این افراد باید در اجرای وال پست ها دقت کافی را داشته باشند و از انجام کارهای صحیح و مطابق با استانداردها و ضوابط مربوطه اطمینان حاصل کنند. از آنجا که عملکرد وال پست، حفظ تعادل دیوار در اثر وارد شدن نیروی زلزله و باد میباشد، در صورتی که وال پست اجرا نشده و در زمان زلزله یا باد دیوار تخریب شود و به جان و مال افراد آسیب برساند یکی از مقصرین حادثه، مهندس ناظر مربوطه خواهد بود.
اشتباهات رایج در اجرا
متاسفانه برخی مواقع در هنگام اجرای وال پست اشتباهاتی رخ میدهد که میتواند باعث ایجاد عواقب خطرناکی شود.مانند عدم رعایت استانداردهای ملی و بین المللی ، استفاده از مواد نامرغوب وضعیف در اجرا ، عدم رعایت ابعادصحیح ، عدم رعایت محل قرارگیری ، اشتباه رایج دیگر که در پروژه های عمرانی در استفاده از وال پست ها شاهد آن هستیم، به جای استفاده از نبشی در کلاف افقی از میلگرد استفاده میکنند یا مانع اجرای پشت به پشت نبشی های افقی و عمودی میشوند.
مزیت ها و معایب
اجرای وال پست به روش های جدید در سازه ها مزایای زیادی دارد از جمله افزایش استحکام و پایداری سازه ، افزایش عمر مفید ساختمان و افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله و انتقال بارهای عمودی و افقی به صورت موثر( زمانی که زلزله یا بادبسیار شدیدی رخ دهد به ساختمان نیروهای جانبی وارد میشود، این نیروهای شدید باعث میشوند سازه اصلی و اجزای غیر سازه ای تحت تاثیر نیروها قراربگیرند و تخریب شوند. برای رفع این مشکل از وال پست استفاده میشود.) اجرای وال پست علاوه بر مزایا زیادی که دارد و باعث افزایش ایمنی جان ساکنین میشود میتواند دارای معایبی از جمله افزایش هزینه ساخت و ساز باشد که در کل مزایای وال پست آن قدر زیاد و مهم هستند که بتوانیم این عیب را نادیده بگیریم.
البته که گروه صنعتی هایپر سازه توانسته است محصولات باکیفیت را با تضمین مرجوعی با کمترین قیمت و حذف واسطه هادر اختیار مصرف کنندگان قرار دهد .هدف این گروه کمک به ساخت و ساز ایمن ورضایت مشتریان گرامی است.